ورود قاچاقی۶۳‌درصد لوازم آرایشی

در اردیبهشت 96 سید حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مصرف پایین شیر و لبنیات در کشور اشاره کرد و گفت: در ایران میزان مصرف لبنیات و شیر حداقل مصرف کشورهای منطقه است و در مقابل در مصرف لوازم آرایشی مقام نخست را داریم. حجم بازار لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران در حدود ۲/ ۲‌میلیارد دلار است که از این میزان ۳۰‌درصد توسط تولید‌کنندگان داخلی تامین و عرضه می‌شود. ۷۰‌درصد باقیمانده نیاز بازار نیز توسط کالاهای خارجی تامین می‌شود. در این میان نکته قابل‌ توجه این است که تا سال ۱۳۹۶ فقط ۱۰‌درصد از ۷۰‌درصد واردات کالاهای خارجی به‌صورت قانونی به کشور صورت گرفته و بقیه آن توسط قاچاق تامین شده است.
جولان قاچاقچیان در بازار لوازم آرایشی
گذری بر بازار لوازم آرایشی کشور گویای آن است که بخش قابل توجهی از این بازار در دست کالاهای قاچاق است و مراکزی که به فروش لوازم آرایشی وارد شده از مجاری رسمی می‌پردازند، قیمتی به مراتب بیشتر برای کالای خود اعلام می‌کنند. طبق اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ۶۳‌درصد لوازم آرایشی موجود در بازار به شیوه قاچاق تامین می‌شود. « کشف ۹۰‌هزار قلم لوازم آرایشی قاچاق در ایلام»،« کشف ۵۸۰‌میلیون تومان دارو و لوازم آرایشی قاچاق در خراسان رضوی»، «کشف 14هزار قلم لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق در بجنورد». این خبرها و ده‌ها خبر دیگر در زمینه قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی در سال‌های گذشته به کرات شنیده شده و با این وجود، هنوز اقدام موثر برای مبارزه با قاچاق این بخش صورت نگرفته است. در این میان مسئولان مختلف نیز بر حجم بالای قاچاق در این بخش تاکید داشته و رقم‌هایی بین ۵۰ تا ۷۰‌درصد را اعلام می‌کنند.
چرا لوازم آرایش قاچاق می‌شود؟


در سال‌های گذشته مصرف بالای لوازم آرایش در ایران بارها در مراجع بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته و حتی در برخی گزارش‌ها از خاورمیانه به‌عنوان بهشت صنایع آرایشی جهان یاد شده است، اما علاوه بر مصرف بالا و محدودیت‌های مختلفی که از نظر حجم و کیفیت تولیدات داخلی این بخش وجود دارد موارد دیگری نیز در قاچاق لوازم آرایشی دخیل است. رئیس اداره بهداشتی و آرایشی سازمان غذا و دارو از جمله افرادی است که در این‌باره اظهار نظر کرده و معتقد است که علت عرضه فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی تقلبی و قاچاق با قیمت‌های پایین، کاستن از کیفیت و عدم هزینه در بحث آزمایش‌های کنترل کیفیت است. هرچند معاون مدیر کل مبارزه با قاچاق کالاهای هدف، ریشه قاچاق این بخش را برگرفته از صرفه اقتصادی بالای قاچاق لوازم آرایش می‌داند. رئیس انجمن واردکنندگان فرآورده‌های آرایشی، بهداشتی و عطریات نیز معتقد است: به‌طور کلی اکثر افرادی که اقدام به قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی می‌کنند، ابتدا برای دریافت مجوز مراجعه کرده‌اند، اما به‌دلیل نداشتن کیفیت مناسب کالا نتوانسته‌اند مجوز بگیرند. البته بی‌شک بحث تعرفه‌های گمرکی نیز در رسمی شدن واردات تاثیر دارد. حال در شرایطی که به تایید مسئولان مختلف حداقل نیمی از کالاهای این بخش به شیوه قاچاق وارد شده و ممکن است مشکلات متعددی برای سلامت مردم ایجاد کنند، نمایندگان مجلس مصوبه‌ای مبنی بر لزوم افزایش ۱۰‌درصدی عوارض گمرکی این بخش تصویب کرده‌اند.
گمرکی بیشتر به‌صلاح است؟
به این ترتیب مجلس مصوبه‌ای داشته که براساس آن ۱۰‌درصد به عوارض گمرکی واردات لوازم آرایشی اضافه می‌شود؛ مصوبه‌ای که در ادامه رسیدگی به لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ در دستور کار قرار گرفت و بر اساس این مصوبه الحاقی به تبصره ۱۰ لایحه بودجه امسال ۱۰‌درصد به عوارض گمرکی اعم از سود بازرگانی برای واردات لوازم آرایشی اضافه می‌شود. این نوع اقدامات اگرچه معمولا به بهانه حمایت از تولیدات داخلی صورت می‌گیرند، اما جالب اینجاست که حتی تولیدکنندگان این بخش هم از این اقدام دفاع نمی‌کنند. رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فرآورده‌های شوینده، آرایشی و بهداشتی درباره تصمیم اخیر مجلس مبنی بر اضافه شدن ۱۰‌درصدی عوارض گمرکی واردات لوازم آرایشی و تاثیر آن بر تولید داخل گفته که به‌طور حتم تولیدکنندگان موافق افزایش گمرکی لوازم آرایشی نیستند، چرا که به موجب آن شاهد افزایش قاچاق و تاثیرات منفی در این بخش هستیم. به گزارش ایسنا، بختیار علم‌ بیگی معتقد است که اگر قصد حمایت از تولید داخل وجود دارد، باید منطقی باشد و با چنین راهکارهایی شاهد اثرگذاری نخواهیم بود. ما معتقدیم اگر قصد حمایت از تولید داخلی لوازم آرایشی در دستور کار قرار گرفته، باید با رعایت قیمت‌گذاری کنترل تولید داخلی و خارجی و نیز واردات از مبادی رسمی باشد و تنها با افزایش عوارض واردات نمی‌توانیم اوضاع را بهبود بخشیم.
لوازم آرایش قاچاق آسیب‌زاست
یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره خطرات استفاده از لوازم آرایش‌ قاچاق به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: بسیاری از لوازم آرایش که از مجاری قاچاق وارد کشور می‌شوند، از لحاظ بهداشت مشکلات متعددی را برای فرد مصرف‌کننده به‌دنبال دارند. منوچهر جمالی سوسفی می‌افزاید: صدمات استفاده از این لوازم در افراد متفاوت است. برای مثال افرادی که دارای پوستی حساس هستند، استفاده از این لوازم می‌تواند منجر به التهاب‌های پوستی، آسیب به بافت، مخاط، تاثیر بر وضعیت سلولی بدن و ... شود. در این شرایط توصیه می‌شود، از لوازم آرایش قاچاق استفاده نشود، اما در جامعه به‌دلیل قیمت ارزان این محصولات از انبوه متقاضی برخوردار هستند. به‌گفته او در برخی مواقع جبران تبعات استفاده از لوازم آرایش بی‌کیفیت امکانپذیر نیست. برای مثال استفاده از این لوازم می‌تواند باعث التهاب و تحریک چشم شود. درضمن برخی از محلول‌هایی که برای شست و شو استفاده می‌شوند، نیز با التهاب‌های پوستی و صدمه به بافت همراه است. جمالی‌سوسفی با تاکید بر اینکه باید از ورود لوازم آرایشی و بهداشتی از طریق قاچاق جلوگیری شود، می‌گوید: از سوی مراجع قانونی برخورد جدی را خواستاریم. از سوی دیگر باید از طریق فرهنگسازی نسبت به ارتقای اطلاعات جامعه فعالیت‌های موثر انجام داد. برای مثال در این اقدام باید از طریق خانه‌های بهداشت و سلامت، پزشکان، پخش برنامه‌ها از طریق رسانه‌ ملی، سخنرانی پزشکان متخصص و ... بتوان به ارتقای اطلاعات جامعه پرداخت. به‌گفته این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس باید با هر گونه قاچاق در این زمینه برخورد کرد. برای مثال برخی از لوازم شوینده در کشور تولید نمی‌شود و برای این قضیه یک راهکار قانونی اندیشیده شده است. از سوی دیگر وقتی بسیاری از این لوازم در کشور تولید می‌شود، دیگر لزومی به ورود آنها به شکل قاچاق به کشور نیست. جمالی سوسفی تاکید می‌کند: این لوازم آسیب به بافت‌های بدن را به‌دنبال دارد. همچنین این لوازم برای افراد در سنین پایین می‌تواند با صدمات بیشتری همراه باشد. این در حالی است که بسیاری از شوینده‌های قاچاق برای مصرف‌کننده اگزما، التهاب، سوختگی، تورم پوستی، ریزش مو، کچلی و... به‌دنبال دارد. به‌گفته او تاثیرات مصرف لوازم آرایش بی‌کیفیت روی افراد مختلف، به اشکال گوناگون بروز می‌کند.